اهمیت پذیرش و نمونه گیری صحیح در نتیجه صحیح آزمایش

عموما خطا های آزمایشگاهی به سه دسته کلی پیش از آنالیز، در حین آنالیز و پس از آنالیز دسته بندی می شوند.

بیشترین خطای آزمایشگاهی می تواند در مرحله قبل از آزمایش باشد که بر نتایج آزمایش موثر هستند که عبارتند از جمع آوری نمونه، جابجایی و نقل و انتقال نمونه، عوامل غیر بیولوژیک نظیر شناسایی نادرست بیمار و عوامل بیولوژیک و غیر بیولوژیک عوامل فیزیولوژیک همه این عوامل سبب بروز خطای آزمایشگاهی می گردد.

عوامل فیزیولوژیکی نیز می‌تواند نتایج را تحت تاثیر قرار قرار که شامل سن و جنس، جنس نژاد، فعالیت بدنی، رژیم غذایی، مصرف الکل و سیگار، سیکل ماهیانه، چاقی، مصرف داروها و وضعیت قرارگیری بیمار ، حاملگی ، زمان و نحوه نمونه گیری می باشد.

از میان متغیرهای ذکر شده نحوه نمونه گیری از جمله عواملی است که لیست قیمت بر روی نتایج آزمایش اثر داشته که می توان با آموزش کارکنان مرتبط بسیاری از خطاهای این مرحله را کاهش داد.

دستورالعمل تهیه صحیح نمونه آزمایشگاهی:

در مورد تست های آزمایشگاهی نکته ای مهم وجود دارد و آن این است که کیفیت نتایج آزمایشگاهی بیشتر از همه عوامل دست اندر کار، به کیفیت نمونه ای که مورد آزمایش قرار میگیرد بستگی دارد. نمونه های با کیفیت،  نمونه هایی هستند که در زمانهای مقرر و به طرز مناسبی که از قبل برای آزمایش آماده است گرفته میشوند .

هر عاملی که بر کیفیت نمونه تاثیر بگذارد را باید به عنوان یک عامل موثر در مرحله پیش از آزمایش در نظر گرفت و آن را اصلاح کرد.علیرغم اینکه انواع بافت ها و مایعات مختلف بدن (ادرار، بزاق، مایع مغزی ، مایع منی) به عنوان نمونه مورد استفاده قرار میگیرند، اما استفاده از خون ، ادرار و مدفوع از گستردگی و اهمیت بیشتری برخوردار میباشد.

خون ، نمونه ای مهم در آزمایشهای پزشکی:

خون و سرم (خون فاقد سلول ) به عنوان منبعی برای اندازه گیری مواد مختلف (ازجمله قند، چربی ها ، اوره ، اسید اوریک ، هورمون ها و غیره) در بدن انسان مورد استفاده قرار میگیرند.

بنابراین، خون گیری و رعایت نکات مربوط به آن حائز اهمیتی خاص است که عمدتا باید توسط تکنسین آزمایشگاه رعایت شود اما لازم است تا شما به عنوان نمونه دهنده نکاتی چند را مدنظر داشته باشید.

 

در هنگام خونگیری چه نکاتی باید رعایت شود

• فرد باید استرس خود را کنترل کند زیرا این استرس ممکن است که در جواب آزمایش تاثیر زیادی داشته باشد.
• اگر آزمایش نیاز به ناشتایی داشته باشد، باید مقدار زمان ناشتایی را رعایت کند.
• اگر به مواد ضدعفونی کننده مانند الکل حساسیت دارید، قبل از نمونه گیری اعلام کنید.
• اگر شما به هر نوع بیماری مبتلا هستید، حتما به فرد مسئول اطلاع دهید.
• بعد از انجام خون گیری، با پنبه چند ثانیه محل سرنگ را فشار دهید تا از کبودی جلوگیری کند.
• بعد از تمام شدن خون گیری، مشت خود را باز کنید تا خون بند بیاید.
• اگر نمونه گیری خون در منزل انجام می شود سعی کنید نکات بهداشتی را رعایت کنید.
• به توصیه هایی که همکاران آزمایشگاه حین خون گیری انجام میدهند به طور کامل گوش کنید.
• بعد از اینکه سرنگ از رگ شما خارج شد، مشت خود را سریعا باز کنید. زیرا مشت بسته باعث ادامه خون ریزی می شود.

خون گیری در آزمایشگاه:

قبل از شروع نمونه گیری حتما لازم است بیمار در صورت داشتن بیماری خاص، سابقه شوک ، واکنش غیرارادی از قبیل حالت تهوع ، غش ،کاهش فشار خون و … مسئول نمونه گیری را مطلع نماید.

تعداد زیادی از آزمایشات بر روی نمونه های خون انجام میشوند . در این موارد خون از یکی از سیاهرگها (معمولا از سیاهرگ های جلوی آرنج یا پشت دست ) گرفته میشود .

محل خونگیری با مواد ضد عفونی کننده تمیز شده و یک کش لاستیکی در بخش بالای محل خونگیری بسته تا خون در بخش انتهایی سیاهرگ جمع شده و سیاهرگ مورد نظر متورم گردد تا خونگیری از آن آسان تر صورت پذیرد.سپس یک سوزن متناسب با قطر سیاهرگ مورد نظر داخل آن شده و خون در داخل محفظه سرنگ جمع میگردد. پس از این مرحله کش لاستیکی باز میشود تا خون بصورت طبیعی به جریان افتد.پس از اینکه حجم مورد نظر خون وارد سرنگ شد سر سوزن از سیاهرگ خارج میشود . در این مرحله به بیمار آموزش داد که آرنج را صاف نگه داشته و به مدت 5 دقیقه محکم با پنبه روی محل خونگیری فشار وراد سازد . خم کردن آرنج ممکن است احتمال کبودی را افزایش دهد.پس از بند آمدن خون، روی محل خونگیری با چسب زخم پوشیده میشود.

اشاره به این نکته ضروری است که صحت و دقت آزمایش هایی که بر روی نمونه خون انجام میشود حداقل به دو عامل وابسته است:

1. آمادگی بیمار، شامل رعایت رژیم غذایی، ناشتا بودن و مصرف داروها ، عادات تغذیه ای و روش زندگی.
2. تبحر و دانش کارکنان آزمایشگاه شامل روش صحیح نمونه گیری ، پردازش نمونه و … چون آمادگی مورد نیاز بیمار در هر آزمایش متفاوت است .

 

منبع:

neginmedicallab.ir

geniranlab.ir

zarifilab.com